Cyrdanax
Dexrazoxane
Wskazania do stosowania
Cyrdanax jest wskazany w zapobieganiu przewlekłym powikłaniom kardiotoksycznym spowodowanym przez doksorubicynę lub epirubicynę u pacjentów z zaawansowanym rakiem piersi i/lub z rakiem piersi z przerzutami. Lek stosuje się u pacjentów, którzy otrzymali wcześniej skumulowaną dawkę:
- doksorubicyny 300 mg/m2 pc. lub
- epirubicyny 540 mg/m2 pc.
Cyrdanax podaje się, gdy konieczne jest dalsze leczenie antracyklinami.
Cyrdanax ma działanie kardioprotekcyjne i umożliwia kontynuację terapii antracyklinami u pacjentów z zaawansowanym rakiem piersi, którzy otrzymali już wysokie dawki kumulacyjne tych leków.
Dawkowanie i sposób podawania
Cyrdanax podaje się dożylnie w krótkotrwałym wlewie trwającym 15 minut, około 30 minut przed podaniem antracyklin. Dawkowanie ustala się według następujących zasad:
| Antracyklina | Dawka antracykliny | Dawka Cyrdanaxu |
|---|---|---|
| Doksorubicyna | 50 mg/m2 pc. | 500 mg/m2 pc. |
| Epirubicyna | 60 mg/m2 pc. | 600 mg/m2 pc. |
Tabela 1. Schemat dawkowania Cyrdanaxu w zależności od stosowanej antracykliny
Dawkę Cyrdanaxu należy dostosować u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby:
- Przy umiarkowanym do ciężkiego zaburzeniu czynności nerek (ClCr <40 ml/min) - zmniejszyć dawkę o 50%
- Przy zaburzeniach czynności wątroby - zachować proporcje dawek antracykliny i Cyrdanaxu
Przeciwwskazania: Stosowanie u dzieci i młodzieży poniżej 18 lat.
Dawkowanie Cyrdanaxu jest ściśle związane z dawką stosowanej antracykliny i wymaga modyfikacji u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby. Kluczowe jest przestrzeganie odpowiedniego czasu podania przed chemioterapią.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Podczas stosowania Cyrdanaxu należy zwrócić szczególną uwagę na następujące kwestie:
- Mielosupresja - może nasilać działanie mielosupresyjne chemioterapii. Konieczne jest ścisłe monitorowanie parametrów hematologicznych.
- Hepatotoksyczność - zaleca się rutynowe badania czynności wątroby przed i w trakcie leczenia.
- Kardiotoksyczność - należy kontynuować standardowe monitorowanie czynności serca związane z terapią antracyklinami.
- Wtórne nowotwory złośliwe - obserwowano zwiększone ryzyko, szczególnie AML i MDS.
- Skuteczność przeciwnowotworowa - w niektórych badaniach zaobserwowano zmniejszenie wskaźnika odpowiedzi na leczenie.
- Zakrzepica - zwiększone ryzyko choroby zakrzepowo-zatorowej.
Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z:
- Przebytym zawałem serca w ciągu ostatnich 12 miesięcy
- Istniejącą wcześniej niewydolnością serca
- Nieustabilizowaną dusznicą bolesną
- Objawową zastawkową wadą serca
Stosowanie Cyrdanaxu wymaga ścisłego monitorowania pacjenta pod kątem potencjalnych działań niepożądanych, szczególnie hematologicznych i kardiologicznych. Konieczna jest indywidualna ocena stosunku korzyści do ryzyka, zwłaszcza u pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego.
Warto zapamiętać
- Cyrdanax podaje się w dawce 10-krotnie wyższej niż dawka antracykliny, 30 minut przed chemioterapią.
- Lek może nasilać mielosupresję i zwiększać ryzyko wtórnych nowotworów złośliwych, co wymaga ścisłego monitorowania pacjenta.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi
Najważniejsze interakcje Cyrdanaxu obejmują:
- Przeciwwskazane: jednoczesne stosowanie szczepionki przeciw żółtej febrze (ryzyko uogólnionego odczynu poszczepiennego)
- Niezalecane:
- Inne żywe szczepionki atenuowane
- Fenytoina (zmniejszone wchłanianie, ryzyko zaostrzenia drgawek)
- Wymagające ostrożności:
- Cyklosporyna, takrolimus (nasilenie immunosupresji)
- Chemioterapia, radioterapia (nasilenie toksyczności hematologicznej)
Nie należy mieszać Cyrdanaxu w jednej infuzji z innymi lekami. Wpływ na enzymy CYP450 nie został zbadany.
Stosowanie Cyrdanaxu wymaga szczególnej uwagi przy jednoczesnym podawaniu innych leków, zwłaszcza immunosupresyjnych i szczepionek. Konieczne jest dokładne planowanie terapii i monitorowanie pacjenta.
Wpływ na ciążę i laktację
Cyrdanax nie powinien być stosowany w okresie ciąży, chyba że jest to bezwzględnie konieczne. Badania na zwierzętach wykazały działanie embriotoksyczne i teratogenne. Zarówno kobiety, jak i mężczyźni w wieku rozrodczym powinni stosować skuteczną antykoncepcję podczas leczenia i przez co najmniej 3 miesiące po jego zakończeniu.
Karmienie piersią jest przeciwwskazane podczas stosowania Cyrdanaxu ze względu na ryzyko poważnych działań niepożądanych u niemowląt.
Cyrdanax może mieć szkodliwy wpływ na płód i noworodka. Konieczne jest stosowanie skutecznej antykoncepcji i unikanie karmienia piersią podczas terapii tym lekiem.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane Cyrdanaxu obejmują:
- Zaburzenia hematologiczne: niedokrwistość, leukopenia, neutropenia, małopłytkowość
- Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: nudności, wymioty, zapalenie jamy ustnej
- Osłabienie
- Łysienie
Inne istotne działania niepożądane to:
- Zwiększone ryzyko wtórnych nowotworów (szczególnie AML)
- Reakcje anafilaktyczne
- Zaburzenia czynności wątroby
- Neuropatia obwodowa
- Reakcje w miejscu podania
Profil działań niepożądanych Cyrdanaxu jest złożony i obejmuje zarówno efekty hematologiczne, jak i ogólnoustrojowe. Konieczne jest ścisłe monitorowanie pacjenta i odpowiednie postępowanie w przypadku wystąpienia działań niepożądanych.
Mechanizm działania
Cyrdanax (deksrazoksan) działa jako kardioprotektant poprzez:
- Chelatowanie jonów żelaza, co zapobiega tworzeniu kompleksów Fe3+-antracyklina
- Redukcję powstawania reaktywnych form tlenu w komórkach mięśnia sercowego
- Hamowanie cyklu utleniania i redukcji antracyklin
Deksrazoksan jest hydrolizowany w komórkach serca do związku ICRF-198, który również wykazuje właściwości chelatujące.
Kardioprotekcyjne działanie Cyrdanaxu opiera się głównie na redukcji stresu oksydacyjnego w komórkach mięśnia sercowego, co pozwala na zmniejszenie kardiotoksyczności antracyklin.
Właściwości farmakokinetyczne
Cyrdanax jest podawany dożylnie, co zapewnia 100% biodostępność. Lek ulega szybkiej hydrolizie do aktywnych metabolitów w komórkach. Eliminacja zachodzi głównie przez nerki, dlatego u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek konieczna jest modyfikacja dawki.
Farmakokinetyka Cyrdanaxu jest stosunkowo prosta ze względu na dożylną drogę podania, jednak należy uwzględnić potencjalny wpływ zaburzeń czynności nerek na eliminację leku.

Laktacja
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria D
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria D
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria D
Upośledza !